Ağustos 2015
Bir Botu Kaldırmaya Yarayan Vinç
Modelimiz Türk amirali Pīrī Reʾīs (1525 civarı)’in atlasındaki bir tabloya dayanıyor. Marmara denizinde bulunan manastırlı bir ada gösteriliyor. Bu manastıra bir vinç yardımıyla bir bot kaldırılmaktadır.
0 Read More
Alev Fışkırtıcı
İbn Erenbuġā ez-Zerdkāş1 (774/1373)’ın Kitāb el-Enīḳ fī el-Manācnīḳ isimli kitabında, yakın çarpışmada kullanılan ve mızrak uzunluğunda alev üretebilen bir alev fışkırtıcısı (ṣandūḳ [el-] muḫāsafa) tarif edilmektedir. Bu silah, iki boru üzerinde silindir bir üfleç ile bağlı olan metal uzunca bir petrol resevuarından oluşmaktadır. Yanıcı madde küçük […]
0 Read More
Mesafe Ayarlayıcılı Mancınık
Bu mancınığın Leonardo da Vinci tarafından yapılmıştır. Bu çizim, modelimize temel teşkil etmektedir. Bu mancınıkta bir mesafe ayarlayı- cısının kullanıldığı hatırlatılmalıdır, Arap model lerden en geç 8./14. yüzyıldan itibaren tanıdığımız gibi . Mesafe ayarlayıcısı bir çark formunda mancınığa yerleştirildiği için belirli bir ilerleme kendini göstermektedir.
0 Read More
Bocurgatlı Büyük Ok Atar
Arapçası ḳavs bi-l-levleb olan bir veya bir çok bocurgat aracılığıyla gerilen bu tür büyük ok atar, daha 5./11. yüzyılda Arap-İslam kültür çevresinde yaygındı (bkz. s. 94). 6./12. yüzyılda Murḍā b. ʿAlī eṭ-Ṭarsūsī (6./12. yüzyıl) tarafından Sultan Salāḥaddīn’e ithaf edilen savaş tekniği kitabında (Tabṣirat Erbāb el-Elbāb fī […]
0 Read More
Denge Ağırlıklı Mancınık
Bu mancınık tipi, daha önce anılan ḳarābuġā’nın bir türüdür ve Arapça ez-ziyār adını taşımaktadır. İkisi arasındaki ana fark, bunun taş veya diğer büyük hacimli nesneler yerine ağır okları fırlatmasında yatmaktadır. Bu amaçla, denge ağırlığına hizmet eden taşlarla dolu kaplar, masif bir demir cisim ile değiştirilmiştir. Oklar […]
0 Read More
Meridyen
Yönünü Belirleme Aleti 5./11. yüzyılın ilk yarısında, ilk defa her iki astronomda, Ebū er-Reyḥān Muḥammed b. Aḥmed elBīrūnī ve el-Ḥasan b. el-Ḥasan İbn el-Heysem’de, meridyen yönünü gölge yardımıyla ve «Hint Dairesi» aracılığıyla bulmak için kullanılan geleneksel grafik yönteminin hatalı olduğuna ilişkin belirgin bir fikir oluşmuştu. Bu […]
0 Read More
Çift Kadran
Modelimiz, göründüğü kadarıyla 15./9. yüzyılda elMāridīnī’nin (bkz. bir önceki sayfa) aletinin veya başka bir Arap modelin imitasyonu olarak ortaya çıkan, bize ulaşan Avrupalı bir orijinaline dayanı- larak yapılmıştır. Çift Kadran Pirinç, hâkkedilmiş. Yarıçap 160 mm. (Envanter No: A 3.01) Aletin diğer özellikleri, bir farkla bir önceki […]
0 Read More
Torquetum Ailesi
Yakutlar kutusu, ünlü astronom ʿAlī b. İbrāhīm İbn eş-Şāṭir (ö. 777/1375 civarında) tarafından 767/1366 yılında Şam’da bir Memlük Valisi için imal edilmiştir. Biri kutupsal, diğeri ekvatorsal olan iki güneş saati içermektedir. Sonuncusu, ekvator bölgesinin dışında güneşin veya bir yıldızın konumuna göre saat açısını bulmaya yaramaktadır. Günümüzde […]
0 Read More